Termi „përkthim“ përfshin shumë kuptime dhe mënyra përdorimi, që shkojnë përtej transferimit thjesht gjuhësor. Në thelb, çdo formë e përkthimit ka për qëllim ta bartë një përmbajtje nga një formë burimore në një strukturë që është e kuptueshme në gjuhën apo kontekstin tjetër.

1. Përkthimi në gjuhësi

Në kuptimin klasik, përkthimi nënkupton transferimin e një teksti nga një gjuhë në një tjetër. Qëllimi është të rikthehet përmbajtja dhe stili i tekstit origjinal sa më besnikisht në gjuhën e synuar, për të ruajtur qëllimin dhe ndikimin e tij. Ky proces kërkon një njohje të thellë të nuancave kulturore dhe gjuhësore të të dyja gjuhëve, gjë që e bën këtë detyrë kërkuese dhe komplekse.

2. Përkthimi në teknologji

Në kontekstin teknik, „përkthim“ i referohet adaptimit të një madhësie fizike, për shembull një force mekanike apo një momenti rrotullimi, në një vlerë të re të së njëjtës madhësi. Kjo është e rëndësishme në fusha si inxhinieria mekanike, pasi lejon rregullimin dhe optimizimin e raporteve të forcës në një sistem.

3. Përkthimi si figurë stilistike

Në letërsi dhe retorikë, përkthimi shfaqet si mjet stilistik, ku një citat burimor riformulohet lirshëm, shpesh në formë parodie ose parafrase. Kjo përdoret për të rikrijuar përmbajtjen ekzistuese në mënyrë humoristike ose kritike.

4. Përkthimi në informatikë

Në fushën e informatikës, përkthimi nënkupton shndërrimin e kodit të një programi nga një gjuhë në një tjetër, zakonisht në një gjuhë që është e lexueshme për kompjuterin (p.sh. përmes një kompajleri). Kjo është e domosdoshme për zhvillimin e softuerit, pasi vetëm në këtë formë kompjuteri mund të kuptojë dhe të ekzekutojë udhëzimet.

5. Përkthimi në transport

Një përdorim më i rrallë i termit „përkthim“ në gjermanisht haset në fushën e transportit, veçanërisht gjatë kalimeve me traget përmes hapësirave të mëdha ujore. Këtu, përkthimi nënkupton transportin fizik të njerëzve dhe mjeteve nga një breg në tjetrin.

Aspekte të tjera të përkthimit

• Përkthimi me ndihmë kompjuterike: Softuerë të veçantë ndihmojnë përkthyesin, duke ofruar fjalorë dhe glosarë, çka përmirëson konsistencën dhe efikasitetin. 

• Përkthimi automatik (makinerik): Kryhet pa ndërhyrje njerëzore, përmes algoritmeve ose inteligjencës artificiale. I përshtatshëm për tekste standarde, por më pak i saktë në nuanca dhe stil.